Citizen science gaat over het inzetten van de kennis van leken ten gunste van de wetenschap. Met een voorbeeld laat ik zien wat voor gave resultaten een citizen science project kan opleveren.
Citizen science gaat over het inzetten van gewone mensen voor het verzamelen van kennis ten gunste van de wetenschap. Dit kan bijzonder nuttig zijn voor deze wetenschappers. Denk bijvoorbeeld aan hobby vogelaars die het veld in gaan om vogels te spotten. Als ze deze waarnemingen doorgeven kunnen onderzoekers die gegevens gebruiken om toename of afname van soorten in de tijd te volgen. Met de opkomst van internet heeft citizen science een nieuwe impuls gekregen.
Galaxy Zoo
Een zeer succesvol voorbeeld van een citizen science project is Galaxy Zoo. Op de website van dit project staan duizenden foto’s van sterrenstelsels. De foto’s komen van telescopen van over de hele wereld en daar buiten: bijvoorbeeld uit Spanje, Arizona, Chili, de Canarische Eilanden, maar ook de Hubble ruimtetelescoop. Bezoekers van de site kunnen helpen om gegevens over de sterrenstelsels te verzamelen. Ze kunnen de sterrenstelsels indelen op basis van hun vorm. Is het bijvoorbeeld een rond of een ellipsvormig sterrenstelsel? Is de spiraal links of rechtsdraaiend?
Resultaten
Ruim 250 duizend deelnemers hebben inmiddels al meer dan 60 miljoen stelsels geclassificeerd. Deze schat aan gegevens heeft het project al 24 wetenschappelijke publicaties opgeleverd. Zo hebben ze bijvoorbeeld ontdekt dat sterrenstelsels net zo vaak rechtsom als linksom draaien. En dat dicht bij elkaar gelegen stelsels meestal dezelfde kant op draaien.
Door het enorme aantal deelnemers kunnen de onderzoekers ook een kwaliteitscontrole inbouwen. Alle foto’s zijn door meerdere mensen bekeken. Voor sommigen vragen is de juiste classificatie heel belangrijk. Dan worden bijvoorbeeld alleen de stelsels gebruikt waarbij alle deelnemers de spiraalvorm hebben ingevuld. Soms is dit iets minder belangrijk en gebruikten ze alle sterrenstelsels waarbij een meerderheid van de deelnemers de spiraalvorm heeft ingevoerd. Bovendien toonden de onderzoekers aan dat de leken net zo goed in het classificeren zijn als de experts.
Hanny’s Voorwerp
Een van de interessantste waarnemingen komt van Hanny van Arkel, een lerares uit Nederland. Zij zag een vreemde blauwe vlek op één van de foto’s en vroeg op het forum wat dat kon zijn. Ook de experts achter Galaxy Zoo konden het haar niet vertellen. Met extra metingen probeerden ze er meer informatie over te verzamelen. Het bleek een compleet nieuw soort waarneming. Waarschijnlijk een ‘lichtecho’ van een voormalig sterrenstelsel, maar hoe het precies zit weet men nog steeds niet. De vlek staat inmiddels internationaal bekend als ‘Hanny’s Voorwerp’ en was onderwerp van meerdere publicaties.
En wat denk je, kun jij een onderzoek bedenken dat als citizen science project enthousiaste burgerhulp kan inzetten?
wetenschapper20 
En een andere mooie gerelateerde studie: http://www.scienceomega.com/article/869/citizen-science-stands-up-to-scrutiny-in-marine-study: Methods of data collection which employ citizen science can hold their own when compared to traditional scientific practices, according to the results of a
University of East Anglia-led study.